Natuurlijk, IJsland (op reis in april/mei)

Een kaal landschap, bedekt met donkere stenen. Geisers spuiten met enige regelmaat stoom en water tientallen meters de lucht in. IJsland is een eiland van vulkanen, rokende gaten en kokende modderpoelen. Er zijn ook gletsjers, sneeuwvlaktes, kraters en fjorden.



http://www.youtube.com/watch?v=0FKGvIyL3jk&feature=player_embedded

Een imponerend landschap dus. Ik moest vanwege de overweldigende natuurverschijnselen en het contrast met ons vlakke Nederland denken aan het gedicht Holland, van E.J. Potgieter (1808-1875):

U schiep natuur met een stiefmoeders hand,

Toch heb ik innig u lief, o mijn land!

En bijna een eeuw later dichtte J.C. Bloem (1887-1966), vanuit de Dapperstraat in Amsterdam:

Natuur is voor tevredenen of legen.
En dan: wat is natuur nog in dit land? 

Moeder Natuur is in IJsland bepaald geen stiefmoeder!  

Het zou het komen dat beide dichters niet zo onder de indruk waren van de natuur in Nederland? Zouden ze misschien ook in IJsland zijn geweest..?

Hoe dan ook: Juich ik aan het vlakke strand, ik heb u lief!!!

Vragen
Hoe dan ook, IJsland is uniek en hoe meer ik erover lees, hoe meer ik erover zou willen weten. Het land roept zoveel vragen op van nieuwsgierigheid en van ontzag. Hoe kan zo’n uniek landschap ontstaan, waarom (en wanneer?!) vinden er vulkaanuitbarstingen plaats, hoe zit het met aardbevingen (die zijn er dagelijks in IJsland), hoe werken geisers, hoe ontstaan warmwaterbronnen, etc. etc.

Ik vond op de site http://www.ijsland-info.nl/ zoveel interessante en geschikte informatie, dat ik het niet aandurf een blog te schrijven zonder allereerst naar deze site te verwijzen. Voor de geïnteresseerde blog-lezer biedt deze site een (warme) bron van informatie.

Een paar voor mij eruit springende feiten wil ik in deze blog graag onder de aandacht brengen.

Het land groeit
In de eerste plaats wil ik graag laten zien dat IJsland zich bevindt op de breuklijn van twee aardkorsten, oftewel, op de Mid-Atlantische spreidingsrug. Dit maakt gelijk veel duidelijk over het onstaan van het landschap.

Op de breuklijn bewegen de Noord-Amerikaanse plaat en de Euraziatische plaat langzaam uit elkaar. Op de zwakke plekken krijgt het opstijgend magma de kans door de oceanische korst heen te breken en als het vulkanische gesteente stolt, ontstaat een nieuwe korst, die het eiland elk jaar zo’n twee centimeter breder maakt. Het nieuwe land bestaat uit het donkere basalt; het meest voorkomende vulkanisch gesteente op aarde.


Vulkaanuitbarstingen

Magma bevat altijd een beetje gas in oplossing. Tijdens het opstijgen van het magma neemt de druk af en kan het gas ontsnappen. Als dit opeens gebeurt, leidt dat tot een vulkaanuitbarsting. Met het gas gaan ook stukken basalt en vulkanische as mee de lucht in. Hierdoor ligt het basalten oppervlak van IJsland hier en daar bezaaid met basaltstenen.

Heel recent en daarom nog bekend is de uitbarsting van de Eyjafjallajökull-vulkaan in april 2010, precies 2 jaar geleden dus!



http://www.youtube.com/watch?v=n6dDesUPkMo&feature=player_embedded

IJs-land?
De naam IJsland wekt de indruk dat het een land is van alleen ijs. Maar IJsland is een land van contrasten, vooral tussen vuur en ijs. Dertig procent van de oppervlakte van IJsland is bedekt met lava velden en 11% met gletsjers. De grootste ijskap (gletsjer) van Europa ligt op IJsland, de Vatnajökull gletsjer, en is 8.400 km groot. Hij is zelfs groter dan alle gletsjers van Europa samen. Onder deze gletsjer zijn nog werkende vulkanen.

IJs-koud?

Is het ijskoud in IJsland? Het klimaat van IJsland is relatief mild. Gezien de noordelijke ligging, vlakbij de noordpoolcirkel, zou je verwachten dat het veel kouder zou zijn. Maar dankzij de golfstroom uit de Atlantische Oceaan heeft IJsland een koel zeeklimaat: koel in de zomer en nogal mild in de winter. Maar nogmaals: relatief mild. Het kan wel heel koud zijn en berucht zijn ook de winden in IJsland. En in het centrale binnenland is het uiteraard veel kouder dan aan de kust. In april/mei, als wij hopen te gaan, is de gemiddelde temperatuur: april: 3,7 graden, mei: 6,6 graden. Dat is natuurlijk niet bepaald warm en omdat wij hopen te gaan kamperen, moeten we ons wel goed op kou voorbereiden.

Koude oorlog?
Ook mooi om te weten: in 1986 vonden in de hoofdstad Reykjavik de besprekingen plaats tussen president Ronald Reagan van de Verenigde Staten en zijn collega Michael Gorbatsjov van de toenmalige Sovjet-Unie. Hoewel er toen geen overeenkomst of verdrag werd gesloten, betekenden deze besprekingen het einde van de Koude Oorlog! We hopen de plek waar dit gebeurde ook nog te zien.

Geschiedenis

Ik kan het natuurlijk niet nalaten om nog iets meer over de geschiedenis van IJsland ter vertellen... De menselijke bewoning begint pas in de zevende eeuw na Christus als Ierse monniken en noordelingen zich vestigen op IJsland.
In 874 begon de duurzame kolonisatie van IJsland. De meeste kolonisten waren afkomstig uit West-Noorwegen. De reden van deze immigratie was dat er in Noorwegen een centraal gezag werd ingesteld waaraan vele herenboeren zich niet wilden onderwerpen. In 930 was al het beschikbare land verdeeld. Het parlement, nu het oudste parlement ter wereld, werd gesticht in het Thingvellir; we hopen het zeker te gaan bezoeken.

De papegaaiduiker komt veelvuldig voor op IJsland.

Vogels
Vogels zijn de enige diersoorten die het eiland goed kunnen bereiken! En zij gebruiken het eiland dan ook als een tussenstop. De diversiteit in de vogelpopulatie is veel kleiner dan in Nederland, maar de kwantiteit is dan weer veel groter. We hopen zeker wat grote vogelkolonies te gaan zien en van deze dieren in hun natuurlijke habitat te genieten. 

Reis

IJsland is een min of meer ''rond'' eiland en we hopen met huurauto's een deel van een rondreis te maken.

In april en mei zijn de wegen in het binnenland nog onbegaanbaar. We zullen dus zoveel mogelijk de kustroute volgen en wie weet een keer een excursie boeken waarmee we wel in het binnenland kunnen komen. We gaan in elk geval proberen zoveel mogelijk verschillende dingen te zien en te doen en zo intens mogelijk van het land en de natuur genieten.

PS

1 De reis zal gemaakt worden D.V. in april/mei 2012 en het is een Avantareis die ik hoop te gaan leiden.

2 Ik heb voor het schrijven van deze blog gebruik gemaakt van o.a:

http://www.ijsland-info.nl/

http://www.vakantieijsland.nl/klimaat-ijsland

http://www.kennislink.nl/publicaties/aswolk-ijslandse-vulkaan-ontregelt-luchtverkeer

http://www.vulkanisme.nl/vulkaanuitbarsting-ijsland.php

http://www.klimaatinfo.nl/ijsland/